کلم

کلم ، گیاهی با سابقه ی بسیار طولانی و تنوع زیاد است. کاشت و برداشت آن به 600 سال قبل از میلاد در یونان برمی گردد . از معروف ترین انواع آن می توان کلم برگ، گل کلم، کلم بروکسل، کلم پیچ، کلم قمری و کلم بروکلی را نام برد . بیشترین مصرف کننده های کلم ها آلمانی ها، استرالیایی ها و روس ها هستند. در آمریکا نیز این گیاه دارای سابقه طولانی کشت و مصرف است.

خواص کلم

انواع کلم غنی از

ویتامین C  ، ویتامین A و اسید فولیک  است و دارای عناصری مثل گوگرد، فسفر  و کلسیم  است.

فولات موجود در کلم برای زنان باردار  بسیار مفید است و مانع بروز نواقص سیستم عصبی جنین می شود.

همچنین فولات در پیشگیری از

بیماری های قلبی  و عروقی مفید است. از این رو افرادی که یک بار دچار سکته شده اند خیلی خوب است مرتب کلم مصرف کنند و اگراز نوع کلم قرمز باشد که در آن لیکوپن  موجود است اثر آن برای این افراد چند برابر می شود.

از مهم ترین خواص این خانواده می توان به تأثیر آنها در پیشگیری از سرطان اشاره کرد. ویتامین C ،

بتاکاروتن  و ایندول موجود در انواع کلم در ایجاد خاصیت ضد سرطانی آن نقش دارد. در بین آنها کلم بروکلی  در پیشگیری از سرطان  مؤثرتر است و این خاصیت ضد سرطانی به دلیل وجود مواد آنتی اکسیدان  بیشتری می باشد.

مطالعات نشان داده کسانی که بیشتر از سبزیجات به ویژه خانواده ی کلم استفاده کرده اند کمتر به سرطان کولون مبتلا شده اند.

تحقیقات نشان می دهد رشد سرطان دارای روندی است که ترکیبات مواد غذایی می تواند در طولانی شدن این روند مؤثر باشد، مثلاً همانطور که

سیگار کشیدن  و ورود دود سیگار به ریه از عواملی است که رشد سرطان ریه را تسریع می کند ، بعضی ترکیبات مواد غذایی مثل مواد موجود در خانواده ی کلم با کمک به کل سیستم ضد سرطان در بدن، موجب تقویت سیستم ایمنی می شوند. بدین صورت که ایندول موجود در کلم موجب تحریک آنزیم های خاصی می شود که آزاد شدن مولکول های گلوتاتیون را افزایش می دهد که روند سرطان را کند می کند. اگر فردی با سرطان روده ی بزرگ  رژیم مناسبی را رعایت کند، عمر طولانی تری خواهد داشت و عوارض سرطان دیرتر بروز می کند.

انواع کلم

•

کلم پیچ یا کلم برگ ( CABBAGE ) : کلمی بدون ساقه است که مصرف برگ یا آب آن دارای خاصیت ضد التهابی در بدن است.

•

کلم بروکلی ( BROCCOLI ) : غنی از ویتامین های A  و C است و رنگدانه های ضد سرطان دارد . در هنگام خرید انواع سبزتر آن را انتخاب کنید و برای ماندگاری بیشتر نیز باید آن را به صورت شسته نشده داخل کیسه ی سر باز در یخچال نگهداری کنید ، زیرا رطوبت باعث رشد قارچ در آن می شود و هنگام مصرف باید آن را خوب بشویید.

•

گل کلم ( CAULIFLOWER ) : قست مورد استفاده ی آن گل آذین آن است. گلیکوزینولات های موجود در آن باعث ایجاد طعم خردل در آن می شود، خصوصاً اگر خام مصرف شود.

•

کلم بروکسل ( BRUSSELS SPROUTS ) : قسمت مورد استفاده آن معمولاً جوانه های متورمی است که در اطراف ساقه ی گیاه زیر چتر برگ ها بیرون می زند و به شکل غده های گوشتی سبز و سفت به اندازه ی فندق و یا به شکل تکمه در می آید. این نوع کلم نیز غنی از ویتامین C و A و فولات است و در پیش گیری از سرطان مؤثر است.

خواص دارویی کلم

* در قدیم مردم فرانسه از کلم خرد شده ، شیره تهیه می کردند و معتقد بودند که خوردن 3 یا 4 قاشق از آن صدا را صاف می کند. کلم پخته درمان 

سرفه  های کهنه است . برای این منظور سوپی که حاوی قلم گاو و کلم باشد ، تهیه کنید و به فرد مورد نظر بدهید.

* مصرف کلم فواید زیادی برای دستگاه گوارش دارد. اولاً تخم کلم ، کرم کُش است و مصرف آن به دلیل وجود مواد گوگردی برای پاک کردن دستگاه گوارش بسیار مفید است. دیگر اینکه چون فیبر زیادی دارد، در رفع یبوست مؤثر است . پس بهتر است بصورت خام با سالاد مصرف شود که هم یبوست را بهبود می بخشد و هم زخمهای بواسیر را التیام می دهد. روزانه 3 قاشق از شربت کلم تمام کرم های بدن را دفع می کند.

* مصرف کلم برای پاک کردن خون مفید است و چون ویتامین C دارد به رفع کم خونی کمک می کند . از این رو رنگ رخسار را درافراد ضعیف بهبود می بخشد.

* کلم 

خواب آور  است و از سردرد می کاهد.

* خوردن 6 گرم تخم کلم نیروی جنسی را تحریک می کند.

* مداومت در خوردن کلم باعث از بین رفتن 

سنگ های ادراری  می شود.

* کلم دارای گوگرد است . پس شتشوی سر با شیره ی آن 

شوره سر  را خوب می کند و مرهم کلم پخته بر سر ریزش مو  را کم می کند. برای رشد مو و ناخن  نیز مفید است.

ترکیب شیمیایی کلم

کلم ها دارای مواد معدنی و ویتامین های زیادی هستند . از دیگر ترکیبات موجود در کلم گلوکوزیدها و ماده ای بنام MYROSIN را می توان نام برد. MYROSIN یک دیاستاز مخصوص است که در دانه ی خردل نیز وجود دارد و تندی دانه ی خردل مربوط به آن است.

از هیدرولیز گلوکوزیدها، گلوکز و اسانس گوگرد دار تولید می شود که همین ماده پس از پختن کلم اغلب موجب تولید بوی نامطبوع گوگردی می شود.

نکته:

با وجود تمام خواص ذکر شده در مورد کلم افرادی که مبتلا به گواتر هستند باید در مصرف کلم احتیاط کنند زیرا بعضی گلیکوزینولات های موجود دراین خانواده به ایزوتیوسیانات تبدیل می شوند که از جذب ید توسط غده تیروئید جلوگیری می کنند. دیگر اینکه زیاده روی در مصرف کلم موجب ایجاد نفخ و افزایش 

فشار خون  می شود.

کرفس 

کرفس گیاهی است علفی، به ارتفاع 20 تا  60 سانتی متر که ساقه ای منشعب دارد . برگ  های آن شفابخش و ضخیم و گلهای آن کوچک و به رنگ سفید یا سفید مایل به سبز است . قسمت مورد استفاده این سبزی قسمتهای مختلف آن به ویژه ریشه و برگ آن است .

در بسیاری از مناطق ایران از جمله در سیستان ، خوی و بند عباس می روید.

رسول خدا فرمود : به خوردن کرفس عادت کنید ، زیرا این سبزی خوراک پیامبران بوده ا ست .

کرفس مواد مضر را دفع می کند

کرفس کلیه و مثانه را تمیز می کند . از تولید سنگ کلیه و مثانه جلوگیری می کند و ملین است .

دانشمندان بر این عقیده اند که کرفس بهترین ماده غذایی است برای عفونت مجاری ادرار و اسید اوریک بالا از طریق تمیز کردن کلیه و مجاری ادرار.

ترپین ماده معطر کرفس که مانع ماندن سنگ کلیه در مجاری ادرار و یا آلودگی میکروبی و درد می شود .

علاوه بر آن پتاسیم در غده و تنه آن جریان ادرار را تحریک و کلیه و مثانه را تمیز می کند. بیش ازهمه برای بیماران نقرسی مفید است .زیرا در خون این افراد اسید اوریک با غلظت بالا غالباً دیده می شود . روغن اتری که در کرفس وجود دارد باعث گشاد شدن مجاری کلیه می شود بطوریکه اسید اوریک بهتر دفع میگردد. آلودگی میکربی ضعیف درروده نیز در اثر ترپین از بین می رود . کرفس باعث تحریک شدیدتر روده شده و سایر ناراحتی هایی از این قبیل دراثر خوردن کرفس بهبود می یابند .

کرفس بوی بد دهان را ازبین می برد

تجربه  نشان داده است که یک وعده غذا ی کرفس دار بوی بد دهان را از بین می برد. احتمالاً موادی که در معده تولید می شوند با مواد معطر کرفس ترکیب شده و از بوی بد دهان جلوگیری می کند. کسانی که از بوی بد دهان رنج می برند  باید هرروز مقداری کرفس میل کنند، در صورتی که نتیجه ای نداد بایستی به پزشک مراجعه کرد . از قدیم گفته اند که کرفس باعث شادی و شادابی می شود.

علم امروز تا کنون نتوانسته است این مسئله را روشن کند. بعضی از مردان اظهار می کنند که کرفس باعث تقویت نیروی جنسی آنان شده است ولی این اظهار تا کنون از طریق علمی ثابت نشده است . البته ویتامینB6 و اسید پانتوتنیک اثر روانی دارد و مواد معدنی منیزیم و کلسیم به ما هیچه ها نیرو می دهند و در راحت شدن ورلکس کمک می کنند .

عصاره کرفس به عنوان ملین

برای اینکه به روده های خسته و پیر کمک شود ، توصیه می شود که هر روز یک لیوان عصاره کرفس مصرف شود . از این طریق روده  به روش طبیعی تخلیه می شود .

( برگها را همیشه مصرف کنید )

نسخه : یک پرس کرفس

بوته یک کرفس را تمیز کرده و در آب زیادی آنرا بجوشانید . پوست خارجی آن را بگیرید . بوته را بصورت صفحات نازک ببرید . وسط آنها را با یک چنگال جدا کرده درآرد و تخم مرغ  و فلفل آنها را آغشته کنید و در روغن داغ دو طرف آنها را کمی سرخ کنید با سالاد کاهو یا سالاد فصل میل کنید.

محققین آمریکایی ثابت کرده اند که کرفس جزء ده ماده غذایی است که می تواند با سرطان مبارزه کند.

از دیگر خواص کرفس می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تقویت کننده معده

تقویت کننده اعصاب

آب کرفس خام در مان خوبی برای گرفتگی صداست .

خوردن کرفس حافظه را زیاد و قلب را پاک می کند و دیوانگی ، جذام و پیسی را برطرف می کند.

کرفس به علت دارا بودن فسفر زیاد ، در ازدیاد هوش مؤثر است .

کرفس در افزایش شیر مادر مؤثر است .

فلفل

فلفل گیاهی است که در آب و هوای نیمه گرمسیری و گرمسیری می روید.
میوه آن در پوششهای غلافی بلند که به موازات رسیدن، رنگ قرمز، نارنجی یا زرد به خود می گیرد، می روید.
میوه این گیاه به صورت خام، پخته شده، خشک یا در قالب چاشنی پودری در صنایع غذایی و دارویی، مصرف میشود.
ترکیبات گیاه
تحقیقات نشان داده است که اسید بیرنگ کپساسین به عنوان فعالترین عنصر موجود در فلفل میباشد.
کپساسین، سبب کاهش میزان کلسترول خون و کاهش شدت سیگنالهای درد در بدن میشود. این ماده همچنین خاصیت ضد اکسیدی (که سلولهای شما ار از آسیب دیدن محافظت می کند) و ضد باکتری دارد.
"کپساسین" ماده ای در فلفل است که سبب گرم بودن این گیاه میشود. هر چند که فلفل گیاهی گرم است، اما کپساسین موجود در آن در واقع سبب کاهش درجه حرارت بدن میشود که یکی از دلایل اصلی تمایل مردم مناطق آب و هوایی گرم به مصرف زیاد فلفل محسوب میشود.
این ماده همچنین به بسیاری از خواص درمانی فلفل کمک می کند تا سیستم قلبی - عروقی را تحریک، سیستم هاضمه را تقویت، درد موجود روی پوست یا مفاصل بدن را تسکین بخشد، و به مثابه "داروی ضد احتقاق و ضد باکتری" عمل می کند.
فلفل میزان کلسترول خون را پایین می آورد. که این امر باعث پایین آمدن فشارخون میشود.
این گیاه همچنین از انعقاد خون در رگهای خونی جلوگیری می کند، این خواص فلفل به پیشگیری از بیماریهای قلبی نظیر آرترواسکلروز (سخت شدن رگها) کمک می کند.
هر چند فلفل سبب سوزش زبان میشود، اما این گیاه واقعاً مسکنی قوی است.
این گیاه ابتدا سبب تحریک درد میشود، اما سپس شدت علایم درد را در بدن کاهش می دهد.
این حالت، آنرا برای افرادی که از درد مزمن رنج می برند به طرز خاصی مؤثر کرده است چون چندین روز طول می کشد که نتایج قابل توجه آن معلوم گردد.
آنهایی که از زونا، درد ناشی از دیابت، درد پس از برداشتن پستان (ماستکتومی) و سایر دردهای پس از عمل جراحی رنج می برند، می توانند به ویژه از چندین نوع فلفل یا انواع "کرمهای کپساسین" که قابل دسترسی است، بهره ببرند.
کپساسین موجود درفلفل نه تنها درد آرتروز و آرتریت روماتیسمی را تسکین می دهد، بلکه به کاهش میزان ورم ناشی از این حالات وقتی که به عنوان پماد موضعی مورد استفاده قرار گیرد، کمک می کند.
فلفل با تحریک تولید مایعات هاضمه در معده و نابودی باکتریهایی که می توانند عامل عفونت باشند، قدرت هضم را تقویت می کند.
خاصیت ضد باکتری فلفل همچنین از اسهال ناشی از عفونت جلوگیری می کند.
این گیاه به عنوان داروی ضد احتقان، سبب رقیق و نازک شدن خلط و خارج شدن آن از ریه ها میشود. از آنجا که این گیاه بافت ریه را تقویت می کند، در نتیجه برای آنهایی که مبتلا به آمفیزم هستند نیز مفید است.
اشکال موجود
فلفل را می توان با خوردن فلفل قرمز خام یا پخته شده مصرف کرد. پودر فلفل قرمز خشک نیز موجود است که می توان آنرا به غذا اضافه کرد، در مایعات، چای یا شیر مخلوط کرد یا کپسول آنرا مصرف کرد.
نحوه مصرف
چون فلفل برای قلب خیلی مفید است، اضافه کردن مرتب ان به غذا یا مصرف کپسول آن می تواند از بیماری قلبی پیشگیری کند. هر چند فلفل یک چاشنی محسوب می شود، اما این ماده واقعاً به هضم بدن کمک می کند و برای اغلب زخم ها تحریک آور نیست. این ماده حتی در میزان مصرف پایین نیز قوی است، لذا بهتر است که بیشتر از مقداری با غذا میل می کنید از این ماده استفاده نکنید.
کرم یا پودر فلفل به عنوان نوعی مسکن می تواند در تسکین درد دندان، زونا، آرتریت، پسوریازیس و سایر انواع دردهای مزمن مفید باشد، هر چند ممکن است مصرف این ماده سبب سوزش یا خارش نسبی گردد، اما این عارضه به زودی از بین می رود. چون فلفل ابتدا با تحریک و سپس کاهش شدت سیگنالهای درد در بدن مؤثر واقع میشود، لذا ممکن است درد کمی شدت پیدا کند، سپس باید ظرف چند روز اول مصرف، این اثر تا حد زیادی از بین برود. در غذاها به عنوان چاشنی از آن استفتده میگردد و مصارف دیگر هم دارد که در ذیل به آن اشاره خواهد شد

شوید

شوید(Dill) گیاهی است یک ساله به ارتفاع 30 سانتی متر تا یک متر(گاهی بیشتر) و دارای ریشه راست، مخروطی شکل و به رنگ سفید است. طول ریشه متغیر و بین 10 تا 30 سانتی متر می باشد. ساقه آن منشعب استوانه ای بی کُرک، دارای خطوط طولی و در محل گره ها کمی فرو رفته است.

برگ های تازه و خشک شده این گیاه مانند زیره سیاه ، معطر می باشند و برای طعم دهی در خیلی از غذاها به کار برده می شوند.

زمان و نحوه کاشت شوید به چگونگی استفاده از اجزای گیاه(بذر یا پیکر رویشی) بستگی دارد.

اگر هدف از کاشت، تهیه بذر و استخراج اسانس از پیکر رویشی گیاه باشد، زمان مناسب برای کاشت شوید اوایل بهار(اواخر اسفند) می باشد. ولی اگر هدف از کاشت شوید، استفاده به عنوان ادویه و سبزی باشد، از اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت زمان مناسب کاشت گیاه می باشد. کاشت این گیاه بسیار راحت می باشد، به همین دلیل این گیاه برای کسانی که برای اولین بار می خواهند گیاهی را بکارند، بسیار مناسب است.

ترکیبات شیمیایی

میوه شوید دارای 5/2 تا 4 درصد اسانس می باشد که مقدار آن براساس منطقه جغرافیایی و فصل تغییر می کند و تا 7/7 درصد هم می رسد. قسمت اعظم اسانس میوه شوید، دـ کارن، لیمونن و آلفافلاندرن است که هر سه حدود 90 درصد اسانس را شامل می شوند.

ترکیبات دیگر میوه شوید عبارتند از: دیلانوزید، کومارین‌ها، کامپفرول و ترکیب 3ـ گلوکورونیده آن، وی سنین، میریستیسین و سایر فلاوونوئیدها، اسیدهای فنلی، پروتئین(حدود 16 درصد)، چربی (حدود 15ـ 10 درصد).

اسانس سر شاخه هوایی شوید که از سر شاخه تازه آن به روش تقطیر با بخار آب به دست می‌آید، شامل 28 تا 45 درصد ترکیبات کتونی مانند کارون می ‌باشد که بر اساس فصل محصول ‌برداری متفاوت است.

ریشه گیاه شوید نیز دارای اسانس است که 95 درصد اسانس ریشه را آلفا ـ بتاپینن تشکیل می دهد.

موارد استعمال

شوید در درمان سوء هاضمه ، نفخ(به ویژه نفخ کودکان) و اسپاسم استفاده می شود. همچنین تسکین دهنده، ملین، مقوی معده، ضد استفراغ، محرک ترشح شیر ، مدر و کاهش دهنده چربی خون است. همچنین به عنوان طعم دهنده و معطر کننده در صنایع غذایی و فرآورده‌‌های آرایشی ـ بهداشتی مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. در استعمال خارجی، اثر نرم کننده و التیام دهنده دارد، ولی بیشتر در مصارف داخلی مورد استفاده قرار می‌ گیرد.

شوید در دامپزشکی

تزریق وریدی دم کرده سر شاخه هوایی شوید به حیوانات، باعث پایین آمدن فشار خون ، گشاد شدن عروق خونی، تحریک تنفس و کند شدن ضربان قلب می‌شود. از میوه آن برای رفع نفخ و دردهای ناشی از آن در چهارپایان استفاده می ‌شود.

موارد استعمال در طب قدیم

شوید از نظر طبیعت ، گرم و خشک است.‌ به همین دلیل گرم مزاجان باید آن را با آب ‌لیمو و سکنجبین و آب غوره و ترشی‌ها بخورند و سرد مزاجان باید آن را با قرنفل و دارچین و عسل بخورند.‌

به طور سنتی از آن برای افزایش ترشح شیر و درمان قولنج نوزادان، سرفه، درد معده، بواسیر، بی خوابی ، یرقان، اسکوربوت و زخم‌ها و به عنوان بادشکن استفاده می کرده اند.

آثار فارماکولوژیکی

همان طور که در بالا ذکر شد، فواید بی نظیر و مفید شوید حاصل دو جزء شفابخش موجود در آن می باشد:

* مونوترپن ها(monoterpenes) شامل: کارون(carvone)، لیمون(limonene) و آنتوفوران(anethofuran)

* و فلاوونوئیدها شامل: کامپوفرول(kaempferol) و ویکنین(vicenin)

حفاظت در برابر رادیکال های آزاد و دیگر مواد سرطان زا

مشخص شده است که اجزای مونوترپنی موجود در شوید موجب فعال شدن آنزیم گلوتاتیون S ترانسفراز می شود. این آنزیم موجب پیوستن مولکول آنتی اکسیدان گلوتاتیون به مولکول های اکسید شده می شود و بدین ترتیب بدن را از آسیب رادیکال های آزاد حفظ می کند.

فعالیت روغن های فرار موجود در شوید مانند جعفری، انواع خاصی از مواد سرطان زا مانند بنزوپیرن را که در دود سیگار ، دود زغال چوب و دود ناشی از سوختن آشغال ها وجود دارد، خنثی می کند.

شوید؛ ادویه ای ضد باکتری

اسانس(روغن های فرار) میوه شوید دارای اثرات ضد باکتریایی می باشد. شوید از این لحاظ مانند "سیر" عمل می کند.

شوید؛ برای پیشگیری از پوکی استخوان

شوید یک منبع بسیار خوب از کلسیم می باشد. کلسیم برای جلوگیری از کاهش تراکم استخوانی که بعد از یائسگی و یا در برخی شرایط خاص مانند آرتریت روماتوئید اتفاق می افتد، بسیار سودمند است.

علاوه بر کلسیم، شوید منبع خوبی از فیبر و املاحی چون منیزیم، آهن و منگنز می باشد.

دیگر فواید

یکی از موارد استفاده شوید، تزئین غذا مانند سالادها، سوپ ها، غذاهای دریایی و ... می باشد.

عصاره اتانولی میوه‌های شوید درست مانند اسانس آن دارای اثرات ضد التهابی، آرام بخشی و دیورتیکی می ‌باشد. اسانس روغنی شوید برای کشتن کرم قلابدار (Hook-worm) مفید است.

مصرف زیاد شوید

زیاده روی در خوردن شوید، نیروی جنسی را ضعیف و اسپرم را خشک و بینایی چشم را کم می‌ کند. گزارش شده که مصرف زیاد برگ های شوید، باعث بروز لکه‌های سیاه بر روی پوست می ‌شود که به علت ترکیبات فورانوکومارینی پیچیده آن است.

تخم شوید

تخم شوید به طور سنتی برای تسکین و آرام بخشی معده بعد از وعده های غذایی استفاده می شد.

جانشین برگ شوید، تخم شوید و روغن شوید است. برای این کار عصاره برگ تازه شوید را با روغن زیتون به نسبت مساوی مخلوط کرده و با شعله ملایم می‌‌ جوشانند تا آب آن تمام شود، ولی باید مراقب بود تا نسوزد؛ یا برگ تازه آن را در روغن زیتون ، پرورده نمایند و مکرر تجدید کنند که خوب پرورده شود. این روغن برای درد مفاصل و اعصاب و نرم کردن سفتی‌ها بسیار موثر است.‌

تخم شوید به عنوان ادویه و چاشنی در غذاها به کار برده می شود. تخم شوید از برگ آن گرم تر و خشک تر است. در غذاها و ترشی‌ها برای معده مفید است. خوردن ترشی آن بعد از طعام قی‌ آور و مضر گرم مزاجان است.‌

تخم سوخته آن از تخم خام آن هم گرم تر و خشک تر است.

گرد آن زخم‌های تر و چرکی را خشک می ‌‌کند.

دم کرده تخم شوید برای تسکین درد معده، رفع دل‌پیچه اطفال، و برای ازدیاد شیر مادران و بی ‌خوابی اثرات مفید دارد. دم کرده آن 4 تا 18 گرم تخم آن در هزار گرم آب است که 2 تا 3 فنجان در روز بعد از هر غذا باید مصرف شود. جوشانده 50 تا 100 گرم برگ و سرشاخه شوید در هزار گرم آب، برای استعمال خارجی به کار می رود.‌

از شوید برای آرامش اعصاب و برای کاهش ورم و درد و متوقف کردن سکسکه‌ها استفاده می ‌‌شود.‌

شنبلیله

گیاه شناسی
شنبلیله سبزی اصلی قورمه سبزی ، غذای مطبوع ایرانی است . این گیاه در نواحی مختلف ایران ، مصرف هند و الجزیره ، ایتالیا و اسپانیا می روید . شنبلیله دارای مواد چرب و مواد نشاسته ای ، مواد ازته ، مواد فسفره و مادهای بنام گونل لین می باشد .
خواص داروئی:
یکی از دانشمندان با تحقیقات زیادی که روی شنبیلیه انجام دارد دریافت که شنبلیله در رفع سل استخوانی اطفال بسیار موثر است . شنبلیله در طی قرون گذشته در ایران برای بسیاری از بیماریها مصرف می شده است . برای این منظور حتی از دانه شنبلیله استفاده شده است و بیماریها سریعا بهبود پیدا می کند .
شنبلیله چون دارای مواد فسفره ،‌آهن ،‌ازته و یاستازهای مختلف می باشد تقویت کننده لوزالمعده نیز می باشد و بنابراین دستگاه هاضمه را بکار انداخته و لاغری های مفرط را از بین می برد .
شنبلیله بطور کلی شفادهنده بیماریهای روحی و جسمی است وحتی اثرات مفیدی در اشخاص مبتلا به مرض قند و سل ریوی و استخوانی دارد . در قدیم شنبلیله برای مداوای بیماری قند بکار می رفته است دانه شنبلیله با این همه خواص مفید دارای بوی ناپسند است بنابراین برای استفاده از آن دانه پودر شده آنرا با مواد معطر باید مخلوط نمود که بوی بد آن را تا اندازه ای برطرف کنند .

شاهی

شاهی (تره تیزک) از خانواده چلیپاییان با نام علمی Lepidium sativum  می باشد. شاهی گیاه بومی مدیترانه شرقی است.

این گیاه یک ساله و به ارتفاع 20 تا 30 سانتی متر است که در نواحی مختلف ایران نیز، پرورش می یابد.

شاهی به عنوان غذا و دارو مصرف می شود.

سبزی شاهی را خیلی راحت می توان کاشت و خیلی راحت و سریع آماده برداشت می شود.

این گیاه برای روش هیدروپونیک (رشد و نمو گیاه در آب) نیز مناسب است.

قسمت های قابل استفاده شاهی شامل ریشه ها، برگ ها و تخم شاهی می باشد.

ریشه شاهی

ریشه شاهی نیز مزه تند و تلخی دارد. این ریشه برای درمان سیفیلیس و ناتوانی در ادارار کردن مفید است.

برگ شاهی

برگ های شاهی، محرک ، ادرارآور و ضد باکتری می باشند.

این برگ ها برای درمان بیماری اسکوربوت و بیماری های کبدی مفید می باشند.

شاهی به عنوان یک پماد بر روی جاهایی که درد می کند و یا آسیب دیده است، نیز به کار می رود.

تخم شاهی

تخم شاهی مزه ی تند و تلخی دارد. این ماده خاصیت چربی سوزی ، تصفیه کنندگی خون، شیرافزایی، قاعدگی آور، مقوی (نیروبخش) و ادرارآور دارد.

 دارویی برای چشم درد است. تخم شاهی قوای جنسی را تقویت می کند.

تخم شاهی برای مرض جذام، بیماری های پوستی، اسهال خونی ، اسهال، سوء هاضمه، بیماری های چشمی، اسکوربوت، آسم و سرفه مفید است.

تخم شاهی خاصیت سقط کنندگی جنین دارد. در ضمن تخم شاهی خاصیت ملینی نیز دارد.

فواید شاهی برای سلامتی بدن

ضد سرطان

به دلیل وجود ویتامین C و E در شاهی این گیاه خاصیت آنتی اکسیدانی فوق العاده در جلوگیری از آسیب رادیکال های آزاد دارد. در نتیجه یک ماده ی ضد سرطانی می باشد.

شاهی مانع از رشد سلول های سرطانی می شود.

پروفسور "لئون بینه" عصاره شاهى را گرفت و به بدن موش هایى که به سرطان مبتلا بودند تزریق کرد و مشاهده کرد که این کار، رشد سلول هاى سرطانى را در این موش ها متوقف می کند.

درمان کم خونی

شاهی علاوه بر ویتامین C حاوی مقدار قابل ملاحظه ای آهن و اسید فولیک نیز می باشد، از این رو برای اشخاص کم خون مفید است.

کاهش چربی خون

در یک طرح تحقیقاتی در ایران که به منظور تعیین تاثیر سبزی شاهی بر چربی های خون‏‎‎‏، در کارکنان دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام گرفت، مشخص شد که میزان کلسترول در گروه مورد بررسی کاهش یافته بود.

مفید برای آسم

شاهی حاوی مقدار قابل ملاحظه ای ویتامین A و روغن هاى فرار است. به همین دلیل برای مخاط دستگاه تنفسى و در نتیجه مبتلایان به آسم فوق العاده مفید است.

کسانى که برونشیت دارند یا سرفه هاى سختى مى کنند، هر روز 60 تا 150 گرم عصاره شاهی را مصرف نمایند.

مفید برای کلیه ها

شاهی مانند خیلی از سبزیجات گروه چلیپاییان مانند کلم، کلم بروکلی و کلم پیچ دارای گلوکوزیدها و روغن خردل (روغن تلخ) می باشد. این مواد، محرک فعالیت کلیه ها هستند و موجب تقویت معده و کیسه صفرا می شوند. از این رو مصرف شاهی به کسانی که سنگ کلیه و مثانه دارند، توصیه شده است.

دیگر فواید

* شاهی حاوی مقدار قابل ملاحظه ای کلسیم، آرسنیک، منگنز، مس، روی و گوگرد است. به همین دلیل اشتها آور نیز می باشد.

* شاهی خاصیت درمانی فوق العاده ای در اختلالات مفصلی و نقرس دارد.

* عصاره شاهی، کرم بدن را از بین می برد.

* جویدن برگ های شاهی تازه، لثه ها را محکم می کند و آن ها را سالم نگه می دارد.

* شاهی کک و مک را که معمولا در صورت انسان به صورت لکه های قهوه ای ریزی پدیدار می شود، برطرف می کند. بدین منظور باید برگ شاهی را کوبید و روی لکه ها گذاشت و یا تخم شاهی را کوبید و در مقداری آب خیس نمود و یک بار در روز

بر روی لکه ها گذاشت و آن قدر ادامه داد تا لکه ها برطرف شوند.

* شاهی لکه های سفید پوست را برطرف می کند. به این منظور باید تخم شاهی را کوبید و با کمی عسل مخلوط نمود و بر روی لکه ها قرار داد. این عمل را روزی یک مرتبه تکرار کنید تا بهبودی کامل حاصل شود.

شاهی در آشپزخانه

شاهی به طور معمول در ساندویچ های انگلیسی مانند ساندویچ تخم مرغ و شاهی (تهیه شده با تخم مرغ آب پز، مایونز، نمک و مقداری شاهی) استفاده می شود. اما در ایران بیشتر به صورت یک نوع سبزی خوردن استفاده می شود.

شاهی را در سبزی خوردن و یا به صورت سالاد باید خورد. کسانى که نمى توانند این سبزى را خام بخورند باید آب آن را بگیرند و بخورند.

* مقدار مواد مغذی در 100 گرم شاهی خام

سیر

گیاه شناسی
سیر گیاهی است علفی و دائمی که ساقه آن تا ارتفاع 40 سانتیمتر نیز می رسد . قسمت زیر زمینی آن متورم و مرکب از 5 تا 12 قطعه و محصور در غشاهای نازک و ظریف برنگ خاکستری مایل به سفید می باشد . برگهای آن باریک و نواری شکل برنگ سب تیره و گلهای آن کوچک و صورتی رنگ که بصورت یک چتر در انتهای ساقه ظاهر می شود .
سیر وپیاز رابطه ای نزدیک با هم دارند که شاید بدلیل بوی بد آنها می باشد .
در مصر قدیم برای مومیائی مدرگان و خوش طعم کردن غذاها بکار می رفته است . هومر شعر باستان در نوشته های خود از آن یاد برده است .
مردم در اروپا و اسپانیا از قبل از میلاد مسیح آنرا می شناختند و از آن استفاده می کردند .
بقراط پدر علم طب در نوشته های خود از خواص آن یاد کرده و یکی دیگر از دانشمندان قدیم 61 خاصیت مختلف برای سیر قائل شده است .
سه نوع سیر وجود دارد :
1-سیر آمریکایی بنام Greole نامیده می شود . این نوع سیر دارای پوست سفید بوده و از انواع دیگر قوی تر است .
2-سیر تاهیتی که از بقیه درشت تر است و گاهی قطر آن به 8 سانتیمتر می رسد .
حضرت محمد (ص) برای سیر 70 خاصیت مختلف قائل شده اند و می فرمایند :
از سبزی سیر تا می توانید استفاده کنید زیرا سیر دوای هفتاد درد است اما آنکس که سیر وپیاز خورده به مسجد نیاید و به مردم نزدیک نشود .(به علت بوی بد دهان)
خواص داروئی:
سیر از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است اسانس سیر که در اثر تقطیر سیر با بخار آب حاصل می شود برای تغییر طعم غذا مصرف می شود .
1)سیر بادشکن وضد عفونی کننده است .
2)خوردن سیر مصونیت بدن را در مقابل بیماریها افزایش می دهد .
3)سیر کرم کش است .
4)سیر محرک و تقویت کننده بدن است .
، برای درد گلو میتوانید یک حبه از سیر را رنده کرده و یک قاشق مربا خوری آبلیمو به آن اضافه نمایید سپس میل کنید، اگر این کار را چند بار انجام دهید برای درد گلو داروی مفیدی میباشد. سیر داروی سرماخوردگی و زکام است .
6)سیر اثر خوبی در معالجه سل دارد
7)سیر خون را رقیق می کند
8)سیر اثر خوبی در تنگی نفس دارد
9)خوردن مداوم سیر لقوه و رعشه را از بین می برد .
10)سیر چون گرم و خشک است بنابراین رطوبت معده را از بین می برد و دردهای مفاصل را خوب می کند.
11)سیر درمان کننده دردهای مفاصل ، سیاتیک و نقرس می باشد .
12)سیر برای تقویت نیروی جنسی و افزایش تولید اسپرم در اشخاص سرد مزاج بسیار مفید است .
13)آنهائی که قطره قطره ادرار می کنند باید حتما سیر بخورند تا بیماری آنها درمان شود .
14)سیر زخم های ریه و درد معده را از بین می برد .
15)سیر سنگ های کلیه را شکسته و خارج می سازد .
16)سیر را با زیره بپزید برای تقویت دندان مفید است .
17)مالیدن سیر پخته به دندان ، درد دندان را تسکین می دهد .
18)سیر را بسوزانید وبا عسل مخلوط کنید و ضمادی از آن درست کنید این ضماد برای رفع خون مدرگی زیر پلک چشم مفید است .
19)سیر بعلت مدر بودن برای رفع آب آوردن انساج مفید است .
20)برای از بین بردن میخچه کف پا از ضماد سیر استفاده کنید .
21)جهت رفع دردهای رماتیمسی و عصبی ضماد سیر بسیار موثر است .
22)جهت ضد عفونی کردن دستگاه تنفسی در هنگام بیماریهای مربوطه از شربت سیر استفاده کنید :
مقدر 100 گرم سیر را با 200 گرم آب و 200 گرم شکر یا قند مخلوط کرده و آنرا بجوشانید تا له شود . مقدر مصرف برای این منظور سه قاشق سوپخوری در روز است .
23)جدیدا در یکی از بیمارستان های آمریکا برای ضدعفونی کردن فضای بیمارستان از سیر استفاده میکنند .
24)پاستور پزشک معروف فرانسوی آزمایشات زیادی روی سیر انجام داد و اثر باکتری کشی سیر را تائید کرده است .
25)سیر ضد انعقاد و لخته شدن خون است .
26) در شوروی سیر بنام پنی سیلین معروف است و معمولا هنگامیکه آنفولانزا شیوع دارد، مصرف آن بالا می رود درچندسال پیش که آنفلوانزا شیوع پیدا کرد مردم شوروی 500 تن سیر مصرف کردند .
27)خوردن سیر سلولهای سرطانی را از بین می برد .
28)یکی از دانشمندان آمریکایی که در دانشگاه فلوریدا روی مرض ایدز تحققی می کند معتقد است که سیر روی مرض ایدز اثر مثبت دارد .
29)مصرف سیر مقدر کلسترول خون را پائین می آورد . مقدار LDH را کاهش می دهد . مقدر مصرف سیر برای این منظور 30 گرم در روز است . جالب است که با مصرف سیر در چند ماه اول مقدر کلسترول ممکن است بالا رود و این بدین علت است که کلسترول از داخل نسوج خارج شده و داخل خون می شود که از آنجا دفع گردد بعد از اینکه کلسترول بحالت نرمال رسید باید برای نگهداری آن روزی نصف سیر خام مصرف کرد . گ
30)خوردن سیر از سرطان جهاز هاضمه جلوگیری می کند .
31)چینی ها قرن هاست که برای پائین آوردن فشار خون از سیر استفاده می کنند .
مضرات :
سیر با آنکه خواص بسیاری دارد باید بحد اعتدال مصرف شود زیرا استفاده زیاد از آن در بعضی اشخاص موجب سردرد ، ضعف نیروی جنسی ، ضعف چشم و عوارض بواسیر می شود . سیر برای آنهائیکه اسهال دارند مضر است .
آنهائیکه معده ضعیف دارند و بطور کلی سیستم هاضمه آنها ضعیف است نباید در خوردن سیر افراط کنند .

سیب زمینی

گیاه شناسی
سیب زمینی گیاه بومی آمریکای جنوبی است و هنوز هم بصورت وحشی در شیلی و آرژانتین یم روید .
در قرن شانزدهم بوسیله اسپانیولی ها به اروپا برده شد و اکنون در اروپا و آمریکا از نظر مصرف اولین سبزی است .
سیب زمینی درتمام طول سال وجود دارد .
سیب زمینی بدلیل داشتن مقدار ویتامین C ضد بیماری اسکوربیت است و کشورهائیکه از این گیاه استفاده می کردند هیچگاه مردم آنجا به این بیماری دچار نمی شدند .
ساقه هوایی سیب زمینی دارای بریدگیهایی مرکب از 7 تا 12 برگچه اصلی است و در فواصل این برگچه نیز برگچه هایی کوچکتر وجود دارد .
انواع مختلف سیب زمینی بر حسب رنگ گل و پوست غده های زیر زمینی آن تقسیم بندی می شود .
در روی پوست سیب زمینی سوراخهای کوچکی وجود دارد که دارای جوانه است و این جوانه هاست که منشاء گیاه تازه است .
خواص داروئی:
1) برگ و میوه سیب زمینی بعلت داتشم سولانین مخدر و آرام بخش است ولی بعلت سمی نبودن نباید مورد مصرف داخلی قرار گیرد و باید فقط بعنوان ضماد و استعمال خارجی استفاده شود .
2)سیب زمینی بعلت داشتن ویتامین C زیاد برای مقابله با بیماری اسکوربیت بکار می رود .
3) برای تسکین سوختگی ها ، سیب زمینی خام را رنده کرده و به عنوان ضماد روی قسمت سوختگی بگذارید و هر چند دقیقه آنرا عوض کنید و ضماد تازه روی آن قرار دهید .
4)سیب زمینی دارای آنزیم مهار کننده می باشد بنابراین ضد سرطان وضد ویروس است مخصوصا سیب زمینی در این مورد از شیر یا سویا قوی تر است .
5)پوست سیب زمینی ماننده پوست میوه ها وسبزیجات دارای ماده آنتی اکسیدان است بنابراین از پیر شدن سلولها و نیز از بوجود آمدن سلولهای سرطانی جلوگیری می کند .
6)سیب زمینی بهترین دارو برای آنهایی است که بدنشان اسیدی است و اینگونه اشخاص بایدسیب زمینی را با پوست و با بخار پخته و بخورند زیرا سیب زمینی آب پز وسرخ شده برعکس سیب زمینی با بخار پخته شده تولید اسید در بدن می کند .
7)سیب زمینی داروی خوبی برای از بین بردن تورم است . برای این منظور سیب زمینی را طبقه طبقه کرده و در سوپ بیاندازید و بگذارید تقریبا نیم پز شده و سپس آنرابخورید .
8)سیب زمینی بعلت دارا بودن پتاسیم زیاد تمیز کننده کبد نیز می باشد .
9)سیب زمینی بدن را جوان می کند .
10)سیب زمینی داروی بیماریهای قلب نیز می باشد .
11)سیب زمینی قرمز درمان کننده بواسیر خونی و دردناک می باشد . برای این منظور سیب زمینی رابه طور باریک بریده و بصورت شیاف در آورید و روی آن کمی روغن ویتامین E و یا وازلین مالیده و پس از قضای حاجت بداخل معقد بگذارید . این عمل را اگر چند روز ادامه دهید بواسیر برطرف می شود .
12)برای درمان اسهال سوپ سیب زمینی را با شیر بپزید و آنرا میل کنید . اسهال سریع متوقف می شود . به صورت خام و پخته به شیوه های زیادی مصرف میشود که در ذیل به آن اشاره خواهد شد

ریحان

خواص درمانی ریحان

" ریحان " کلمه ای عربی و به معنی " گل و سبزه " است که معادل این لغت در فارسی " اسپرغم " گفته می شود. 

ریحان  گیاه بوته ای یک ساله ای است که معمولاً طول آن بین 20 تا 45 سانتیمتر است و دارای عطر و بوی مطلوبی است. رنگ ساقه ی بوته ی ریحان سبز تند است و دارای برگ های منظم و بیضی شکل است . گل های ریحان به رنگ سفید یا صورتی در ماه های مرداد یا شهریور به شکل خوشه در انتهای ساقه ی ریحان ظاهر می شوند و پس از چندی از همین گل ها تخم ریحان حاصل می گردد. دو نوع ریحان وجود که یک نوع آن برگ های سبز و نازکی دارد و نوع دیگر برگ های بنفش رنگ دارد. گیاه ریحان بومی هند است. این گیاه هیچ گونه ترشح زیان آوری ندارد و تمام بخش های آن مثل برگ ، گل و حتی ساقه آن بسیار معطر و خوشبو است. از این رو در تمام دنیا به عنوان یک طعم دهنده و عطر دهنده به غذا مورد استفاده قرار می گیرد.

در مصر ، زنان گل های ریحان را در استراحتگاه افراد مورد علاقه شان می ریزند ولی در مالزی ریحان را در محل دفن مرده ها می کارند . در مولداوی رسمی وجود دارد که هنوز هم پا برجاست و آن این است که یک مرد زن مورد علاقه اش را با قبول دسته ای ریحان از او انتخاب می کند.

پزشکان قدیم به سختی اثر درمانی ریحان را قبول می کردند و بیشتر آنها عقیده داشتند که ریحان گیاهی سمی و خطرناک است.

در ایران نیز افسانه ای در مورد ریحان وجود دارد، بدین شرح که :

« گویند اسپرغم پیش از انوشیروان نبود. روزی انوشیروان بارعام داده، و به دیوان قضاوت نشسته بود. ناگاه ماری بزرگ از زیر تخت درآمد. حاضران را از دیدن او ترس به هم رسید. قصد او کردند، شاه فرمود بگذارید شاید شکایتی داشته باشد. به دنبال او برفتند تا به کنار چاهی رسیدند. مار بر کنار چاه حلقه زد، آنگاه به درون رفت و برآمد، چون در آن چاه نگاه کردند، ماری دیدند مرده افتاده و عقربی نیش بر او بند کرده، نیزه ای از بالای چاه بر پشت عقرب فرو برودند و همچنان به نزدیک شاه آوردند و شاهنشاه را از حال مار و نیش عقرب آگاه ساختند. چون یک سال بگذشت، هم در آن روز شاه نشسته بود و به شکایات مردم رسیدگی می کرد. همان مار به نزدیک سریر آمد و از دهن خود قدری تخم سیاه بریخت و برفت. شاه فرمود آن تخم را کاشتند. از آن تخم اسپرغم بر آمد و انوشیروان که پیوسته زکام داشت از بوییدن و خوردن آن زکامش برطرف شد. شکی نیست که این داستان به این شکل صحت ندارد ولی بعید نیست که بذر را یکی از شاکیان که به حق خود رسیده بود، به عنوان هدیه آورده باشد.»

فواید و خواص درمانی ریحان:

ریحان گیاهی معطر و بادشکن است. اگر چه بیشتر به عنوان سبزی خوردن یا طعم دهنده به غذا، مورد استفاده قرار می گیرد ولی خواص درمانی خاصی هم دارد که از آن جمله :

1) ریحان آرامش دهنده ی اعصاب است و برای درمان سردردهای عصبی بسیار مؤثر است. اگر 20 تا 50 گرم ساقه ی ریحان که دارای برگ و گل است را در یک لیتر آب جوش بریزید و 12 دقیقه دم کنید . سپس آن را صاف و شیرین نمایید و پس از هر غذا 1 فنجان بنوشید که غم و اندوه و افسردگی را برطرف می کند.

2) ریحان گیاهی نشاط آور است. دم کرده ی 50 گرم ریحان که شیرین شده باشد پس از هر غذا برای معالجه ی سردردهای یک طرفه ( 

میگرن ) و سردردهای عصبی مفید است . حتی استنشاق بوی ریحان له کرده سردردهای ناشی از سفر را برطرف می کند.

3) دم کرده ی 50 گرم ریحان که با 

عسل  شیرین شده باشد برای برطرف کردن گلودرد و آنژین مؤثر است. برای درمان آسم  نیز می توان جوشانده ی غلیظی از ریحان تهیه کرد و روزی چند مرتبه دهان را با آن شستشو داد. جوشانده ی سرد آن نیز تب بر است. پس در بیماری های تورمی گلو و سرما خوردگی  حتماً از ریحان استفاده کنید.

4) دانه ی ریحان نیز به علت داشتن لعاب فراوان نرم کننده است و در رفع ورم 

کلیه  و ترشحات زنانگی مفید است.

5) ریحان ضد دل پیچه است ، پس چه خوب است افرادی که دستگاه گوارش حساس دارند و سریع نفخ می کنند با غذا ریحان مصرف کنند.

6) ریحان در درمان اسهال هم مؤثر است . خوردن تخم بو داده ی ریحان برای درمان اسهال اثر شفا بخش دارد.

7) جوشانده ی ریحان گرفتگی دستگاه گوارش را رفع می کند و ضد تهوع و استفراغ است.

8) اسانس ریحان که بازیلیک نام دارد ، بسیار معطر و ضدعفونی کننده ی دستگاه گوارش است و بوی 

سیر  و پیاز  را از دهان می برد. به همین دلیل یک پای ثابت نان و کباب، ریحان تازه است.

9) ریحان میکروب اسهال و 

وبا  را می کشد و بوی آن پشه و مگس را فراری می دهد . ریحان را در باغچه ی منزل خود بکارید تا به این ترتیب با حشرات مزاحم مبارزه کنید.

10) به نظر می رسد که دانه ی ریحان برای رفع اثر زهر مارگزیدگی ، هم بصورت خوراکی و هم اگر به روی محل زخم گذاشته شود، مؤثر است. عقیده ای هم وجود دارد که ریحان می تواند 

زگیل  را درمان کند.

نظر بزرگان در مورد ریحان

در حدیث است که امام صادق ( ع ) فرمود: ریحان سبزی پیامبران است و بدانید که هشت خاصیت در آن وجود دارد:

1- غذا را گوارا می کند.

2- منفذها را باز می کند.

3 و 4- دهان و باد گلو را 

خوشبو  می سازد.

5- 

اشتها  را به غذا افزایش می دهد.

6- مرض را از بین می برد.

7- شخص را از بیماری 

جذام  ایمن می گرداند.

8- وقتی ریحان در شکم آدمی قرار گیرد، همه ی امراض را ریشه کن می سازد.

در حدیث دیگر، امام کاظم ( ع ) فرمود : ریحان مرض سل را اؤ بین می برد

جعفری

طعم و مزه لذیذ و پُر از طراوت جعفری باعث شده است که این سبزی به عنوان یکی از سبزی های محبوب مردم شمرده شود. اما با اینکه این سبزی، بسیار مغذی است و برای سلامتی بسیار مفید است، خیلی از مردم آن گونه که باید درباره خواص آن آگاه نیستند و از آن بیشتر برای تزئین غذاهای مختلف استفاده می کنند.

جعفری گیاهی دو ساله است و به حالت وحشی، در اکثر نواحی جنوب شرقی اروپا، شمال افریقا، آسیا و ایران می روید. به علاوه در نواحی مختلف پرورش می یابد.

نکات تغذیه ای:

جعفری یک منبع بسیار خوب ویتامین A ، ویتامین C و ویتامین K می باشد. به علاوه جعفری منبع غذایی خوبی از آهن و اسیدفولیک است.

منظور از منبع بسیار خوب، یعنی 20 درصد یا بیشتر نیاز روزانه ی فرد به آن ماده مغذی را برآورده می کند. منبع خوب، یعنی 10 تا 20 درصد نیاز را برآورده می کند.

فواید جعفری

1) تزئین کننده غذا

تنها یک شاخه کوچک جعفری می تواند بشقاب غذای شما را به طرز زیبایی تزئین نماید.

2) ارتقا دهنده سلامتی:

جعفری شامل دو جزء خیلی مهم در ترکیب خود می باشد که موجب شده این سبزی نقشی بی همتا در سلامت انسان داشته باشد: روغن های فرار و فلاوونوئیدها.

1- روغن های فرار:

اولین جزء مهم موجود در جعفری، روغن های فرار می باشند. این روغن ها به نام روغن های ضروری یا اسانس های گیاهی نیز خوانده می شوند.

از ترکیبات مهم این گروه می توان به میریستیسین (myristicin)، لیمونن (limonene)، آلفا توژن (alpha-thujene) و اِاوجنول(eugenol) اشاره کرد. با تغلیظ این مواد عصاره ای حاصل می شود که دارای خواص درمانی فوق العاده است.

در مطالعات انسانی مشخص شده است که روغن های فرار موجود در جعفری مخصوصا میریستیسین، از شکل گیری و تشکیل تومورها(مخصوصا تومورهای ریه) جلوگیری می کنند. در تحقیقات دیگری مشخص شده است که فعالیت آنزیم گلوتاتیون S ترانسفراز را که مسئول پیشگیری از تخریب سلولی می باشد، تحریک می کند.

از دیگر فعالیت این روغن ها این است که به خنثی کردن انواع مواد سرطان زا مانند بنزوپیرن های موجود در دود سیگار و دود ناشی از ذغال چوب کمک می کند.

2- فلاوونوئیدها:

دومین جزء مهم آن، فلاوونوئیدها می باشند. از ترکیبات مهم این گروه که در جعفری یافت می شود، می توان آپیئین(apiin)، آپیجنین(apigenin)، کریسواِریول(crisoeriol) و لوتئولین(luteolin) را نام برد.

3) جعفری؛ آنتی اکسیدانی قوی

* فلاوونوئیدهای موجود در جعفری مخصوصا لوتئولین(luteolin) از تخریب سلولی ناشی از رادیکال های آزاد اکسیژن جلوگیری می کنند. از این رو در مطالعات انسانی از عصاره غلیظ جعفری به عنوان یک ماده غذایی که ظرفیت آنتی اکسیدان بدن را بالا می برد، استفاده می شود.

* جعفری علاوه بر روغن های فرار و فلاوونوئیدها، منبع بسیار خوب ویتامین C و ویتامین A است که برای پیشگیری از ابتلا به خیلی از بیماری ها حیاتی هستند.

ویتامین C دارای عملکردهای متفاوتی در بدن می باشد. این ویتامین یک آنتی اکسیدان مهم است. در فقدان این ویتامین، رادیکال های آزاد موجب بروز بیماری های مختلفی مانند: گرفتگی عروق، سرطان روده ، دیابت و آسم می شوند. بنابراین متوجه می شویم چرا افرادی که مقدار زیادی از غذاهای حاوی ویتامین C را مصرف می کنند، کمتر دچار این بیماری ها می شوند.

ویتامین C دارای اثر ضد التهابی نیز می باشد. بنابراین برای بهبود بیماری هایی مثل التهاب مفاصل و استخوان ها مفید است.

جعفری حاوی غلظت بالایی از کاروتنوئیدهای پیش ساز ویتامین A، مخصوصا بتا کاروتن می باشد. بتا کاروتن، یکی دیگر از آنتی اکسیدان های مهم است.

رژیم های غنی از بتا کاروتن نیز از پیشرفت بیماری های تصلب شرائین، دیابت، سرطان روده، آسم و التهاب مفاصل و استخوان ها جلوگیری می کنند.

بتا کاروتن در بدن به ویتامین A تبدیل می شود که یک ماده خیلی مهم برای تقویت سیستم ایمنی است و به آن ویتامین "ضد عفونت" نیز می گویند.

4) جعفری برای قلب سالم

جعفری یک منبع خوب اسید فولیک، یکی از مهم ترین ویتامین های گروه B ، می باشد. این ویتامین نقش های متعددی را در بدن به عهده دارد.

یکی از حیاتی ترین نقش های آن در ارتباط با سلامت قلب و عروق است. به این ترتیب که برای تبدیل هموسیستئین به مولکول های بی خطر ضروری است. اگر مقدار هموسیستئین در بدن بالا رود، به سلامت رگ ها آسیب می رساند.

استفاده از مواد غذایی غنی از اسید فولیک مانند جعفری هم برای افراد مبتلا به بیماری های قلبی و دیابت، و هم برای افرادی که می خواهند از این بیماری ها پیشگیری کنند، بسیار خوب است.

در ضمن اسید فولیک، ماده مغذی مهمی برای تقسیم به موقع و مناسب سلول هاست. از این رو برای پیشگیری از سرطان ها مخصوصا سرطان روده و سرطان دهانه رحم در زنان بسیار مفید است.

5) حفاظت در برابر آرتریت روماتوئید

علیرغم اینکه در یک مطالعه نشان داده شد که دوز بالای مکمل ویتامین C موجب بدتر شدن استئوآرتریت( یک نوع بیماری تحلیل برنده مفاصل که با افزایش سن اتفاق می افتد) می شود، در مطالعه ای دیگر در همین زمینه نشان داده شد که غذاهای غنی از ویتامین C مانند جعفری و نه مکمل آن، موجب حفاظت افراد در برابر التهابات پلی آرتریت(نوعی از آرتریت که در آن، دو یا بیش از دو مفصل درگیر می شوند) می گردند.

6) جعفری؛ از بین برنده بوی بد دهان

اگر بعد از خوردن بعضی مواد غذایی مانند سیر یا پیاز، متوجه بوی بد دهان تان شدید، جویدن مقداری جعفری تازه، به خوشبو شدن دهانتان کمک فوق العاده ای خواهد کرد.

روش دیگری که بدین منظور می توانید به کار برید، جوشاندن آرام یک مشت برگ جعفری به همراه چند عدد میخک در یک لیوان آب است.

7) درمان کم خونی

از آنجایی که جعفری هم آهن و هم ویتامین C فراوانی دارد، می تواند به درمان کم خونی ناشی از فقر آهن کمک زیادی نماید، زیرا ویتامین C ، موجب افزایش جذب آهن نیز می شود.

جعفری و اگزالات ها

جعفری دارای اگزالات است. زمانی که مقدار اگزالات ها در بدن بالا برود، مشکلاتی را برای بدن ایجاد می کنند. به همین دلیل ممکن است افراد مبتلا به بیماری های کلیوی و کیسه صفرا ، از خوردن این سبزی خودداری کنند.

در مطالعات آزمایشگاهی دیده شده است که اگزالات می تواند با جذب کلسیم در بدن تداخل نماید.

با این حال در خیلی از تحقیقات مشابه دیگر، دیده شده که توانایی مواد غذایی دارای اگزالات برای کاهش جذب کلسیم، بسیار کم است و به طور قطع آن مقدار کلسیمی که از طریق این مواد غذایی به بدن ما می رسد، بسیار بیشتر از تاثیر منفی اگزالات ها بر روی جذب آن می باشد.

اگر شما دستگاه گوارشی سالمی دارید و شرایط شما به گونه ای است که می توانید به راحتی و با آرامش غذا بخورید و از غذایی که می خورید، لذت ببرید، خوردن غذاهای گیاهی غنی از کلسیم که دارای اگزالات نیز می باشند، برای شما مفید خواهد بود.

گیاه شناسی
جعفری گیاهی است علفی ، دوساله و معطر که ارتفاع آن تا 70 سانتیمتر می رسد . برگهای آن برنگ سبز تیره و دارای بریدگیهای لوزی یا مثلث شکل با تقسیمات رفعی است .
گلهای جعفری کوچک برنگ مایل به سبز و بصورت چتر یم باشد میوه آن کوچک به درازای 2 میلیمتر و به قطر یک میلیمتر و دارای بوئی معطر است
خواص داروئی:
خواص تخم جعفری
تخم جعفری از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است .
1)ضد نفخ شکم است .
2)شریان ها و رگ ها راتمیز می کند .
3)ادرار آور و قاعده آرو است .
4)برای درمان تب نوبه بکارمی رود .
خواص ریشه جعفری
1)ریشه جعفری اشتها آور است .
2)ادرار آور و قاعده آور است .
3)سنگ کلیه را دفع می کند .
4)برای درمان اسهال باید 20 گرم ریشه جعفری را در یک لیتر آب دم کرده و تنقیه کنید .
5)دم کرده ریشه جعفری برای درمان تنگی نفس بکار می رود.
6)برای درمان سرخک مفید است .
خواص برگ و ساقه جعفری
1- برای رفع لکه ها و جوش های صورت دم کرده جعفری را روی پوست صورت بمالید .
2-برای روشن شدن رنگ پوست مقدری جعفری را در نیم لیتر آب به مدت 5 دقیقه بجوشانید و صبح وشب صورت خود را با آن بشوئید بعد از یک هفته پوست صورت شما روشن می شود.
3-دم کرده جعفری ضد تب است .
4-دم کرده برگ جعفری برای بواسیر و سنگ کلیه مفید است .
5-خوردن چای جعفری به هضم غذا کمک می کند .
6-بعد از خوردن سیر برای برطرف کردن بوی دهان جعفری بجوید.
7-جعفزی نفس را خوشبو می کند.
8-برای درمان ضرب خوردگی و خون مدرگی له شده برگ و ساقه جعفری را روی عضو ضرب دیده بگذارید . جعفری یک نوع سبزی محسوب میشود اما ریشه و تخم آن هم خاصیت درمانی دارد که در زیر خواهد آمد.

تره

درمان تمامی عفونت ها،تره از جمله سبزی های معروف و خوردنی است که ساقه ندارد و برکهای آن دراز و تا خورده است و به نام«گندزدا» نیز خوانده می شود.
فواید تره:
ـ تره ناراحتی طحال را برطرف می کند.
ـ تره از نظر خواص غذا و شفا و درمان شبیه سیر وپیاز است، ولی طعم و بوی آن ملایم تر از آْنهاست و دهان را خوشبو می کند.
ـ مصزف تازه رای رفع یبوست دائمی، ترش کردن غذا و سوء هاضمه، رفع چاقی و تسکین درد مفاصل و نقرس مفید است.
ـ مصرف سوپ یا شربت تره برای معالجة تمام بیماری های حاد و مزمن دستگاه تنفس اثر شفا بخش دارد، مثلاً در گریپ، گلو درد، گرفتگی صدا و سیاه سرفه مفید بوده و اثر خلط آور دارد و در این مواد اضافه کرده کمی عسل به آب تره و مصرف آن مفید تر است.
ـ تره از سبزی های مدر(ادرار آور) است و لذا خوردن سوپ یا شربت تره و یا جوشانده 4 گرم تخم تره در یک لیتر آب برای حبس البول، آب آوردن بافت ها، دفع سنگ کلیه و تسکین قولنج مفید است.
ـ خوردن تره که در سکه پرورده شده باشد، برای دفع سنگ کیسه صفرا و تورم طحال مفید است.
ـ تره پخته و نیم گرم را چنانچه در محل بوا سیر قرار دهند اثر شفا بخش دارد، همچنین خوردن 15 گرم آب تره خام، خونریزی بوا سیر را قطع می کند.
ـ مالیدن آب تره یا له کرده آن بر روی پوست برای درمان کهیر و رفع خارش مخصوصاً اگر با سماق مخلوط شود مؤثر است.
ـ مخلوط آب تره با سماق را چنانچه بر روی زگیل بمالند اثر شفا بخش دارد.
ـ تره، ملین، مقوی هاضمه و پیشاب آور است.
ـ تره دارای مقدار زیادی آهن است و ویتامین«ث» به مقدار زیادی در برگ های سبز آن وجود دارد مخصوصاً در هنگام تابستان ویتامین های ب1 ـ ب2 در تره یافت می شود و دارای کاراتین نیز است.
ـ تره به واسطه داشتن سلولز، نفخ آور است. لذا برای اشخاصی که مبتلا به اختلالات روده هستند چندان خوب نیست.
ـ جوشانده تره در رفع ذات الریه و رسوبات ادرای کمک زیادی می کند.
ـ مصرف جوشانده و شربت تره، در موارد گرفتگی صدا، زکام، سرفه، برونشیت و تمامی اختلالات حاد دستگاه تنفشی مؤثر است.
ـ انواع تره فشار خون را پایین می آورد و خوردن آن برای معالجه تمامی عفونت ها مفید است.
ـ در کاربرد خارجی، اگر تره به صورت له شده بر روی محل گزیدگی زنبور قرار گیرد، باعث تسکین درد می شود.
ـ خوردن 9 گرم تخم تره بو داده در روز، برای درمان اسهال مزمن و نفخ شکم مفید است.
ـ برای بند آمدن خونریزی بینی، چند قطره مخلوط از آب تره با سرکه را در بینی بچکانید. در این موقع متوجه خواهید شد که خونریزی بینی بند می آید.
ـ ضماد (مرهم) تخم تره، برای معالجه کک و مک، معالجه پیسی و تسکین دردهای عصبی و تحریکات جلدی اثر شفا بخش دارد.